पुनर्जन्माचं सत्य: सुमित्रा आणि शिवा यांच्यातील अदृश्य धागा

पुनर्जन्माचं सत्य  सुमित्रा आणि शिवा यांच्यातील अदृश्य धागा

काही कथा फक्त ऐकण्यासाठी नसतात, त्या आपल्या मनाच्या कोपऱ्यात खोलवर रुजतात आणि आपल्याला विचार करायला भाग पाडतात. अशीच एक कथा उत्तर प्रदेशातील एका छोट्याशा गावात घडली, जिने विज्ञानाच्या कसोटीवरही पुनर्जन्माचं अस्तित्व सिद्ध केलं. ही गोष्ट आहे सुमित्राची, जिचं जीवन एका क्षणात पूर्णपणे बदलून गेलं आणि ती एका वेगळ्याच अस्तित्वाची ओळख घेऊन परत आली.

१९६०-७० च्या दशकात, उत्तर प्रदेशातील इटावा जिल्ह्यामधील शरीफपूरा नावाच्या एका गावाची कल्पना करा. जिथे वीज नव्हती, पक्के रस्ते नव्हते, आणि रुग्णालयासारख्या सुविधा दूरची गोष्ट होती. याच गावात, १९६८ साली सुमित्रा नावाच्या एका मुलीचा जन्म झाला. आईच्या मृत्यूमुळे आणि वडिलांच्या कामामुळे तिला लहानपणापासूनच एकटेपणाचा अनुभव आला. तिचा विवाह वयाच्या १३ व्या वर्षी जगदीश सिंह यांच्याशी झाला. जगदीश कामासाठी गावाबाहेर राहत असल्यामुळे, तिच्या आयुष्यातील एकाकीपणा कायम राहिला. मात्र, १९८४ साली जेव्हा तिला मुलगा झाला, तेव्हा पहिल्यांदाच तिच्या आयुष्यात आनंदाची पालवी फुटली. आपल्या मुलाला ती जीवापाड जपत होती. पण हे सुख फार काळ टिकलं नाही.

१९८५ सालच्या एका दुपारी, घरात पाणी भरत असताना सुमित्राला अचानक एक झटका आला. तिचे हात आकाशाकडे उंचावले, बोटं वाकडी झाली, आणि दात कटकटू लागले. गावकऱ्यांनी याला भूतबाधा मानलं. हा विचित्र प्रकार पुढील काही महिन्यांत वारंवार घडू लागला. प्रत्येक वेळी ती सामान्य झाल्यावर तिला काहीच आठवत नव्हतं. तिच्या मनात भीती घर करून बसली, विशेषतः आपल्या मुलापासून ती दूर राहू लागली, कारण तिला वाटायचं की आपण त्याला काहीतरी इजा करू.

सुमित्रा 

गावकऱ्यांच्या आणि कुटुंबाच्या चिंतेत असतानाच, १६ जुलै १९८५ रोजी, सुमित्राला पुन्हा एकदा झटका आला. यावेळी तिने एक वाक्य उच्चारलं, ज्याने सगळ्यांना हादरवून सोडलं. "आजपासून तीन दिवसांनी मी मरेन." तिच्या भविष्यवाणीमुळे घरात आणि गावात एक प्रकारची भयाण शांतता पसरली. १९ जुलै रोजी, सुमित्रा नेहमीसारखीच होती. ती घराच्या दाराबाहेर आपल्या मैत्रिणीसोबत गप्पा मारत उभी होती. अचानक ती स्तब्ध झाली, तिचे डोळे स्थिर झाले आणि शरीर एखाद्या मूर्तीसारखं झालं. वैद्याने तपासणी केल्यावर तिला मृत घोषित केलं. तिची भविष्यवाणी खरी ठरली होती.

गावकरी तिच्या अंत्यसंस्काराची तयारी करत असतानाच, एक चमत्कार घडला. मृत घोषित केल्यानंतर अवघ्या ४५ मिनिटांनी सुमित्राने डोळे उघडले. तिचा जीव परत आला होता! पण ही सुमित्रा ती नव्हती, जी काही वेळापूर्वी गेली होती. ती कोणालाच ओळखत नव्हती—ना पतीला, ना सासू-सासऱ्यांना, ना स्वतःच्या मुलाला. ती म्हणाली, "मी तुम्हाला ओळखत नाही, तुम्ही कोण आहात?" सर्वांना वाटलं की तिला धक्का बसला आहे, पण पुढील तीन महिने ती अशीच वागत राहिली. याच काळात, सुमित्रा नियमितपणे पत्रं लिहू लागली, आणि तिच्या अशिक्षित पतीने ती पोस्ट केली.

२० ऑक्टोबर १९८५ रोजी, राम सिया त्रिपाठी नावाचा एक व्यक्ती शरीफपुरा गावात आला. तो जवळच्या डिबियापूर गावात राहत होता. त्याने सांगितलं की, त्याला गेल्या तीन महिन्यांपासून ही पत्रं येत आहेत आणि त्यामुळे तो सुमित्राला भेटायला आला आहे. जेव्हा सुमित्राने त्यांचं नाव ऐकलं, तेव्हा ती धावत त्यांच्याजवळ गेली आणि त्यांना मिठी मारून म्हणाली, "पप्पा, मी तुमची मुलगी शिवा आहे!"

शिवा त्रिपाठी 

हे ऐकून सगळेच अचंबित झाले. राम सिया यांनी सर्वांना त्यांच्या मुलीची म्हणजेच शिवा त्रिपाठी यांची कहाणी सांगितली. शिवाचा जन्म डिबियापूर येथे २४ ऑक्टोबर १९६२ रोजी झाला होता. ती शिकलेली आणि ग्रॅज्युएट होती, पण तिचं वैवाहिक जीवन सुखी नव्हतं. सासरच्या लोकांकडून तिला छळ सोसावा लागला. १८ जुलै १९८५ रोजी तिचा मृतदेह रेल्वे रुळांवर आढळला. सासरच्यांनी ती आत्महत्या असल्याचं सांगितलं, पण राम सिया यांना खात्री होती की तो खून होता.

सुमित्राने राम सिया यांना मिठी मारून शिवा म्हणून ओळख दिल्यानंतर, त्यांनी तिच्या स्मृतीची चाचणी घेतली. राम सिया यांनी त्यांच्या लग्नाच्या अल्बममधील १५ फोटो सुमित्राला दाखवले. सुमित्राने प्रत्येक व्यक्तीला, तिच्या आई, वडील, भाऊ, पती, मुलं आणि सासू-सासऱ्यांना अचूक ओळखलं. एका फोटोकडे बोट दाखवून ती म्हणाली, "ही माझी नणंद आहे, आणि हिच्या पतीनेच १९ जुलै रोजी माझ्या डोक्यावर दगड मारून मला मारलं." सुमित्राने सांगितलेली तारीख ही तिच्या स्वतःच्या मृत्यूच्या तारखेशी जुळत होती.

ही कहाणी सर्वत्र पसरली आणि अमेरिकेतील व्हर्जिनिया युनिव्हर्सिटीच्या पुनर्जन्म तज्ज्ञांची एक टीम इटावाला आली. त्यांनी सुमित्रा आणि शिवा यांच्या कुटुंबाशी, गावकऱ्यांशी, आणि तिच्या आयुष्यातील प्रत्येक पैलूंशी संबंधित पुरावे गोळा केले. जन्म आणि मृत्यूची तारीख, हस्ताक्षर, आणि इतर अनेक गोष्टी तपासल्यानंतर त्यांनी निष्कर्ष काढला की, हा जगातील पहिला आणि एकमेव पुनर्जन्माचा केस आहे, जो ठोस पुराव्यांवर आधारित आहे. सुमित्रा हीच शिवाचा पुनर्जन्म होती!

सुमित्राने नंतर जगदीश सिंह यांना, तसेच शिवाच्या मुलांनाही स्वीकारलं. तिने तिच्या दोन्ही आयुष्यांना एकत्र जोडलं आणि आनंदाने जगली. अखेर, १९९८ मध्ये सुमित्रा (शिवा) यांचं आजाराने निधन झालं. ही कहाणी आजही जगातील एकमेव सत्यापित पुनर्जन्माची कहाणी म्हणून ओळखली जाते, जी विज्ञानालाही विचारात पाडते.

ही कथा आपल्याला एकच प्रश्न विचारते: आपलं अस्तित्व फक्त एका जन्मापुरतं मर्यादित आहे की त्याचा प्रवास अनंत आहे? सुमित्रा-शिवा यांच्यासारख्या काही कथा या प्रश्नाचं उत्तर देण्याचा प्रयत्न करतात, ज्यामुळे आपल्यातील गूढतेची आणि अदृश्य शक्तींची उत्सुकता अधिक वाढते.