आसाराम बापू: एक दारु तस्करापासून १०,००० कोटींच्या साम्राज्यापर्यंत ते थेट तुरुंगापर्यंतची कहाणी!

आसाराम बापू 

आसाराम बापू: एक दारु तस्करापासून १०,००० कोटींच्या साम्राज्यापर्यंत ते थेट तुरुंगापर्यंतची कहाणी!

पाकिस्तानमधील सिंध प्रांतातील आसुराम ते भारतातील आसाराम बापू हा प्रवास! दारूची तस्करी ते १०,००० कोटींचे साम्राज्य! एका वादग्रस्त संताची ही कहाणी खऱ्या अर्थाने थक्क करणारी आहे. जेव्हा अध्यात्माच्या नावाखाली मायावी साम्राज्य उभे राहते आणि भक्तांच्या श्रद्धेचा गैरवापर होतो, तेव्हा त्याचे परिणाम किती गंभीर असू शकतात, हे आसाराम बापूंनी दाखवून दिले.

आसाराम बापू, ज्यांचे मूळ नाव आसुराम सिरमलानी, फाळणीपूर्वी पाकिस्तानातून भारतात आले आणि अहमदाबादमध्ये स्थायिक झाले. सुरुवातीला दारिद्र्यातून मार्ग काढत त्यांनी कथितपणे दारूची तस्करी सुरू केली. हा एक धक्कादायक आरोप असला तरी, यातूनच त्यांनी संपत्तीचा पाया रचण्यास सुरुवात केली, असे म्हटले जाते. पण नियतीला काही वेगळेच मंजूर होते. अहमदाबादमध्ये त्यांची भेट गुरू लीलाशाह भारद महाराज यांच्याशी झाली. या भेटीने आसुरामच्या जीवनाला कलाटणी दिली. ते लीलाशाह महाराजांच्या भक्तिमार्गाकडे वळले आणि हळूहळू त्यांचे अत्यंत विश्वासू शिष्य बनले.

अध्यात्मिक साम्राज्याचा उदय: आसुराम ते आसाराम बापू!

१९७२ मध्ये, लीलाशाह महाराजांच्या आध्यात्मिक वारशाच्या बळावर, आसाराम यांनी अहमदाबादमध्ये आपला पहिला आश्रम स्थापन केला. याच क्षणापासून आसुरामचे आसाराम आणि नंतर आसाराम बापू मध्ये रूपांतर झाले. त्यांचे जुने जीवन मागे पडले आणि त्यांनी एका संताचा वेष धारण केला. मात्र, पूर्णपणे संतमार्गावर ते कधीच आले नाहीत, कारण साधू-संतांच्या परंपरेला छेद देत त्यांनी लग्न केले आणि त्यांना एक मुलगी व एक मुलगा झाला. त्यांच्या पावलावर पाऊल ठेवून त्यांचे पुत्र नारायण साई हे देखील सध्या तुरुंगात आहेत, त्यांच्यावरही गंभीर आरोप आहेत.

आसाराम बापू 

१९७२ नंतर आसाराम यांचा ‘धर्माचा व्यवसाय’ वेगाने वाढू लागला. त्यांचे अनुयायी वाढत गेले, प्रवचने लोकप्रिय झाली आणि देशभर आश्रमांचे जाळे पसरले. १९८० च्या दशकापर्यंत ते आसाराम बापू म्हणून प्रसिद्ध झाले. विशेषतः राजकीय वर्तुळात त्यांची लोकप्रियता वाढत गेली. अनेक बडे नेते त्यांचे भक्त बनले आणि त्यांच्या आशीर्वादामुळेच आसाराम यांची कीर्ती आणि संपत्ती दोन्ही वाढू लागली.

आसाराम यांचे देशभरात सुमारे ४२५ आश्रम, १,७०० बाल संस्कार केंद्र, ५० बोर्डिंग स्कूल, २६ गुरुकुल आणि १,४०० हून अधिक समित्या कार्यरत होत्या. हजारो एकर जमिनीवर पसरलेल्या या केंद्रांपैकी बहुतांश जमिनी त्यांच्या प्रभावामुळे मिळाल्या, तर काही जमिनींवर बेकायदेशीर कब्जा किंवा फसवणुकीने ताबा मिळवल्याचा आरोपही त्यांच्यावर आहे. त्यांच्या अटकेनंतर जेव्हा त्यांच्या संपत्तीचा अंदाज घेण्यात आला, तेव्हा ती १०,००० कोटी रुपयांपेक्षा जास्त असल्याचे समोर आले. एका संताकडे एवढी अफाट संपत्ती असणे, ही बाबच आश्चर्यकारक होती. आयुर्वेदाच्या नावाखाली उत्पादने विकून आणि प्रवचनांच्या कॅसेट, सीडी, पुस्तके विकूनही त्यांनी करोडोंची कमाई केली. व्हीआयपी प्रवचनांसाठी स्वतंत्र शुल्क आकारले जात असे. भक्तांच्या नजरेत भगवान असलेला हा बाबा एक समांतर साम्राज्य उभारत होता.

 भक्ती आणि धर्माचा बिझनेस 

वादांचे वादळ आणि कायदेशीर फास

आसाराम बापू पहिल्यांदा २००८ मध्ये मोठ्या वादात अडकले. अहमदाबादमधील त्यांच्या आश्रमाजवळ साबरमती नदीत दोन मुलांचे मृतदेह सापडले. या मृत्यूचे कारण जादू-टोणा असल्याचे आरोप झाले. पोलिसांनी तपासात आश्रमात जादू-टोणा होत असल्याचे नमूद केले असले तरी, आसाराम यांच्या अफाट प्रभावामुळे आणि राजकीय पाठिंब्यामुळे त्यांच्यावर कोणतीही कारवाई झाली नाही. यानंतर छिंदवाडा येथील त्यांच्या आश्रमातही तीन मुलांचा संशयास्पद मृत्यू झाला, पण या प्रकरणांचाही तपास निष्कर्षापर्यंत पोहोचला नाही.

२००० ते २०१३ दरम्यान आसाराम यांच्या गुरुकुलांमधून सुमारे ५८०-५९५ मुली बेपत्ता झाल्याच्या बातम्यांनी खळबळ उडवून दिली. काही मुली घरी परतल्या आणि त्यांनी आश्रमात छळ होत असल्याचे सांगितले, पण स्थानिक प्रशासनाने याकडे दुर्लक्ष केले. हा प्रभाव इतका होता की, एका प्रवचनात आसाराम यांनी हसत-खेळत म्हटले होते, "मला काही लोक म्हणतात की मी तुरुंगात जाईल. पण मला स्वतःला तुरुंगात जायचं आहे. एकदा हेलिकॉप्टरने तिहार जेल वरून पाहू दे!" नियतीने त्यांची ही इच्छा वर्षभरात पूर्ण केली.

तुरुंगवासाचे कारण: जोधपूर बलात्कार प्रकरण

आसाराम बापूंच्या आयुष्यातील सर्वात मोठा वळण २०१३ मध्ये आला. मध्य प्रदेशातील छिंदवाडा येथील गुरुकुलात शिकणाऱ्या एका अल्पवयीन मुलीने त्यांच्यावर बलात्काराचा आरोप केला. ही मुलगी हरिद्वारी एका प्रवचनादरम्यान आसाराम यांच्या नजरेत भरली होती. त्यांनी तिच्याशी जवळीक साधण्याचा प्रयत्न केला, पण तिने विरोध केला. त्यानंतर त्यांनी आपल्या शिष्यांच्या मदतीने तिला जोधपूर येथील त्यांच्या फार्महाउसवर बोलावले.

१५ ऑगस्ट २०१३ रोजी, कथित भूतबाधा दूर करण्याच्या नावाखाली आसाराम यांनी त्या १६ वर्षीय मुलीला एकांतवासात बोलावले. तिथे तिच्या पालकांना बाहेर थांबवून त्यांनी तिच्यावर बलात्कार केला. घाबरलेल्या मुलीने सुरुवातीला काही सांगितले नाही, पण नंतर तिने आपल्या आई-वडिलांना ही भयानक कहाणी सांगितली.

पालकांनी आसाराम यांच्याशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न केला, पण त्यांना भेट नाकारण्यात आली. अखेर, मुलीने दिल्लीतील कमला मार्केट पोलिस स्टेशनमध्ये 'झीरो एफआयआर' (गुन्हा कुठेही घडला असला तरी जवळच्या पोलिस स्टेशनमध्ये नोंदवता येणारी तक्रार) दाखल केली. ही बातमी वाऱ्यासारखी पसरली. जोधपूर पोलिसांनी तपास सुरू केला आणि वैद्यकीय तपासणीत बलात्काराची पुष्टी झाली.

आसाराम बेपत्ता झाले, पण अखेर १ सप्टेंबर २०१३ रोजी त्यांना इंदूरमधील त्यांच्या आश्रमातून अटक करण्यात आली. त्यांच्याविरुद्ध बलात्कार, अपहरण यासह अनेक गंभीर कलमांखाली गुन्हा दाखल झाला आणि त्यांना जोधपूर तुरुंगात पाठवण्यात आले.

साम्राज्य कोलमडले, कर्माची शिक्षा!

आसाराम च साम्राज्य कोसळलं 

आसाराम यांच्या अटकेनंतर त्यांचे १०,००० कोटी रुपयांपेक्षा जास्त मूल्याचे साम्राज्य चर्चेत आले. २०१० मध्ये आज तक च्या दीपक शर्मा यांच्या पथकाने केलेल्या स्ट्रिंग ऑपरेशनमध्ये आसाराम यांचा खरा चेहरा समोर आला होता. एका महिला पत्रकाराला परदेशी गुन्हेगार म्हणून सादर करून तिला आश्रय देण्याबद्दल विचारले असता, आसाराम यांनी बेफिकीरपणे म्हटले होते, "काही काळजी करू नका. आम्ही तर डाकूंनाही आश्रय देतो. इथे मंत्री-संत्री सगळे येतात."

त्यांचे जामीन अर्ज सत्र न्यायालयापासून सर्वोच्च न्यायालयापर्यंत सातत्याने फेटाळले गेले आहेत. सर्वोच्च न्यायालयाने स्पष्ट म्हटले आहे की, ज्या व्यक्तीला लोक भगवान मानतात, त्याने असा विश्वासघात केला असल्याने त्याला कठोर शिक्षा व्हायला हवी.पण सध्याच्या माहितीनुसार आसाराम बापू सध्या तुरुंगात नाहीत आणि ते अंतरिम जामिनावर बाहेर आहेत. राजस्थान उच्च न्यायालयाने त्यांचा जामीन १२ ऑगस्ट २०२५ पर्यंत वाढवला आहे, आणि गुजरात उच्च न्यायालयानेही ३ जुलै २०२५ रोजी समान विस्तार दिला आहे.

आसाराम बापूंची ही कहाणी केवळ एका व्यक्तीच्या पतनाची नाही, तर अध्यात्माच्या नावाखाली चाललेल्या गैरकारभाराची, श्रद्धेच्या गैरवापराची आणि कर्माच्या फळाची आहे. पैशाच्या आणि सत्तेच्या मोहापायी अध्यात्म किती भरकटू शकते, याचे हे एक कटू सत्य आहे.

या लेखाबद्दल तुमचे मत काय आहे?